Yoga en ik
In de eerste plaats kan de betekenis van yoga heel persoonlijk zijn. Voor mij is yoga levensveranderend geweest. Yoga betekend voor mij confrontatie, in contact komen met mijn innerlijke zelf, grenzen verkennen en (gecontroleerd) verleggen, maar ook accepteren. Door het les geven ben ik erachter gekomen dat vele het moeilijk vinden om te accepteren waar ze op dat moment zijn. Door toch perse een stap verder te willen gaan dan dat je kan wordt de houding geforceerd en ben je niet bezig met yoga. Voorbeeld; Tijdens de vrksasana (de boom) mag je je voet onder of boven de knie plaatsen. Ben je vergevorderd dan plaats je de voet zo hoog mogelijk aan de binnenkant van je dij met de tenen naar beneden gericht. Wat vaak gebeurt (en wat ik zelf ook ooit heb gedaan) is dat men koppig blijft proberen om die voet maar zo hoog mogelijk te krijgen met als gevolg een constante onbalans waardoor de asana uiteindelijk niet wordt uitgevoerd en er dus geen profijt wordt gehaald uit deze yoga positie. want tja, je bent tenslotte alleen maar bezig met iets wat maar niet lukt. Accepteer waar je bent! kan je niet zover strechen als je buurvrouw? Ach, waarom zou je? Maak contact met je ademhaling en geniet van het moment.
Het begin van yoga
Het staat vast dat yoga inmiddels al zeker 5000 jaar oud is. Ongeveer 1500 v.C. brachten de Nomaden uit Centraal Azië niet alleen het kastensysteem mee naar India maar ook een geestesleer. De filosofische uitleg hiervan was; De geest houdt als een wagenmenner de vijf zintuigen in toom. Hij spant ze voor de wagen, het lichaam, en wijst ze de weg. Hiermee wordt bedoelt dat men de geest dusdanig moet in stellen dat de zintuigen onder controle zijn en het lichaam kan worden beheerst.
De naam yoga komt voort uit het sanskritische woord yuj wat refereert aan betekenissen als verenigen, samenbrengen, verbinden, de gedachten centreren, concentreren en mediteren.Yoga is ontwikkeld vanuit een verlangen naar persoonlijke ontwikkeling, een goede gezondheid en een lang leven. men beoefend meditatie al veel langer en omdat het een hele opgave is om tot innerlijke stilte te komen zijn er oefeningen ontwikkeld om dit te bereiken. Daarnaast is beweging van het lichaam van groot belang voor de gezondheid. Door dit samen te voegen met ademhaling ontstaat er een drie-eenheid van totale balans voor lichaam en geest. Pas sinds kort wordt erkent dat ademhaling en dus ook ademhalingsoefeningen van groot belang is voor lichaam en geest. Geen zweverige kletspraat meer dus.
Patanjali
Voor zover nu bekend stam het eerste boek,De Yoga Sutra’s, over yoga uit de 2e eeuw voor Christus. Schrijver en belangrijk persoon binnen de yoga geschiedenis Patanjali omschrijft yoga hierin als chitta-vrtti-nirodha. Dit betekend ‘het stilleggen van de wervelingen van de geest.’ Het is niet zeker dat Patanjali de schrijver van de gehele tekst is of dat het hier ook om een samenstelling van reeds bestaande werken gaat waar hij zijn eigen inzichten in heeft verwerkt. Patajali ontwikkelde het achtvoudige pad (ashtanga marga) om de geest tot rust te brengen, een ondersteunende methode voor de klesha’s (mentale gemoedstoestanden) te overwinnen. Hieronder zie je een overzicht waarin het achtvoudige pad wordt getoond. Het achtvoudige pad is niet een methode die men maar even doorloopt, het is een levenswijze en een voortdurende persoonlijke ontwikkeling. Om de geest vrij te maken van de negatieve gemoedstoestanden zal men stap voor stap moeten vrij maken van allerlei blokkades. Dit betekend een constante lijn van oefenen. Juist dit onderdeel zorgt bij mij in ieder geval voor confrontaties, het voortdurend proberen te accepteren waar ik nu ben, wat ik nu wel kan en waar ik nu minder goed in ben, het vertrouwen dat mijn tempo precies is zoals het moet zijn. Tja, ik heb niet gezegd dat het makkelijk zal zijn. Je moet er iets voor doen, maar als je jezelf bewust wil ontwikkelen dan kan dit dus wel een hele mooie weg zijn.
De Yoga Sutra’s
De Yoga Sutra’s (het boek dus van Patanjali) is een belangrijke tekst binnen de yoga literatuur. Sutra houdt in dat een tekst in korte, kernachtige zinnen wordt weergegeven om deze makkelijker te kunnen onthouden. De sutra’s zijn in dit boek verdeeld over vier hoofdstukken te weten:
- Samãdhi Pãda – De gelukzalige staat
- Sãdhana Pãda – Oefening en discipline
- Vibhuti Pãda – Kracht of openbaring
- Kaivalya Pãda – Volmaakte afzondering/uiteindelijke bevrijding
In het boek worden in totaal 195 sutra’s beschreven. een beschrijving van de werking van de geest met zijn uitdagingen met als aanbeveling het achtvoudige pad als de weg die men kan bewandelen om een positieve verandering te krijgen.
Klesha’s
Volgens Patanjali heeft de geest verschillende uitdagingen welke hij uitlegt als de klesha’s. Menselijke gewoontes die het dagelijks handelen beïnvloeden, helderheid versluieren en vrijheid in de weg staan. Hieronder een korte omschrijving van deze vijf geestelijke uitdagingen,
Avidya: de subjectieve waarnemingen
Ontwetendheid of foute kennis. Welke kennis is feitelijk subjectief en welke objctief? Veel van onze kennis wordt beïnvloed door ervaringen, wensen, dromen en verwachtingen. Volgens Patanjali vormen deze “vergissingen” de basis voor de overige vier klesha’s
Asmita: het ego
Asmita betekend zoiets als een verkeerd zelfbeeld. een beeld van het zelf dat al vanaf de geboorte wordt beïnvloed door anderen, door meningen en oordelen maar en op den duur door het verleden. (iets wat niet meer is)
Raga: Hechting, altijd meer willen
Raga is de hunkering naar bevrediging en het vasthouden van wat we denken nodig te hebben. Dit kan zich zelfs uiten tot jaloezie, hebzucht en andere ziekelijke uitingen. Hierachter zit het verlangen naar geluk en dus de angst tot verlies. (en angst is een hele slechte raadgever)
Dvesha: afkeer, hoge mate van weerstand, doemdenken
En dus de tegenstelling van Raga. Vaak door slechte ervaringen en oordelen (en wederom dus door angst) zet men zich af tegen situaties of personen.
Abhinivesha: angst voor het onbekende
Angst voor het onbekende komt niet voor vanwege een ervaring maar eerder uit onzekerheid en onwetendheid. angst voor de dood is hier en goed voorbeeld. Een uitdaging in deze klesha betreft het onderscheid kunnen maken tussen een intuïtieve waarschuwing en een ongegronde angst. Hierdoor laten velen zich leiden bij het maken van keuzes door ongegronde angst.
Patanjali geeft zelf aan dat de klesha’s nooit volledig kunnen worden overwonnen echter zou je door toepassing van het achtvoudige pad de klesha’s kunnen beperken.